Nadużycie zwolnienia lekarskiego

Najpierw jednak kilka słów podstawach, czyli o celu zwolnienia lekarskiego. Pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego powinien przede wszystkim dążyć do poprawy swojego stanu zdrowia. Celem zwolnienia lekarskiego, jest zatem przede wszystkim odzyskanie zdrowia i zdolności do pracy. Wszelkie czynności sprzeczne z tym celem, czynności dążące do przedłużenia nieobecności w pracy należy uznać za nadużycie wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Takie zachowanie godzi w dobro pracodawcy, narusza zasadę lojalności wobec pracodawcy. W wielu przypadkach takie zachowanie pracownika może stanowić podstawę tzw. zwolnienia dyscyplinarnego (rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika).

Podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego

Nie trudno sobie wyobrazić, że podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego, będzie podejmowana w celu poprawy stanu zdrowia. Może do być podróż odbyta w celu przeprowadzenia konsultacji z lekarzem za granicą, czy podjęcia poza granicami kraju zaleconej przez lekarza terapii czy rehabilitacji, które doprowadzić mają do wyzdrowienia. W takiej sytuacji nie sposób wyobrazić sobie, żeby taka podróż stanowiła nadużycie wykorzystania zwolnienia lekarskiego, czy naruszenie obowiązku świadczenia pracy.

Podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego- konkretny przypadek

Kwestia tego czy podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego jest dozwolona czy wręcz przeciwnie wcale nie zawsze jest oczywista. Poniżej przedstawiamy przykład sprawy, w której w toku instancji zapadły dwa różne orzeczenia.Sprawa dotyczyła pracownicy, która w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim z uwagi na chorobę pęcherza wybrała się w podróż do Tanzanii. Wcześniej pracownica próbowała uzyskać urlop wypoczynkowy w tym terminie. Z uwagi na problemy kadrowe pracodawca jednak urlopu nie udzielił. Pracodawca, dowiedziawszy się wyjeździe uznał, że jest to ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.W sprawie, wypowiadał się biegły urolog, który stwierdził, że pracownica (powódka) rzeczywiście cierpiała na problemy z pęcherzem moczowym i przyczyna zwolnienia była prawdziwa. Jednocześnie biegły wskazał, że przebywanie w ciepłym klimacie sprzyja leczeniu tego typu dolegliwości, a długotrwała podróż samolotem nie miała wpływu na proces leczenia. Sąd  orzekający w pierwszej instancji uznał, że wyjazd ten nie był niezgodny z celem zwolnienia lekarskiego.

Orzeczenie sądu II instancji

Z tym tokiem rozumowania nie zgodził się jednak sąd II instancji. W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że pracownik na zwolnieniu lekarskim powinien podejmować tylko taką aktywność, która jest potrzebna do codziennego funkcjonowania i która jest nakierowana na poprawę stanu zdrowia. Natomiast długotrwała podróż i przebywanie w obcym klimacie, na stan zdrowia może wpływać negatywnie. Jednocześnie sąd wskazał, że wyjazd przez powódkę zaplanowany został z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, był wyjazdem turystycznym i odbył się on w okresie, w którym odmówiono powódce udzielenia urlopu wypoczynkowego. Sąd uznał, że w tym przypadku, wyjazd był ze strony pracownicy nadużyciem i przyznał rację pracodawcy.

W ocenie Sądu Okręgowego postępowanie powódki było sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego, gdyż powódka powinna była odpoczywać i ograniczyć swoją aktywność, aby jak najszybciej wrócić do zdrowia. Odbywając odległą podróż w celach turystycznych naraziła się na pogorszenie stanu zdrowia, a tym samym doszło do zagrożenia interesów pracodawcy. (VII Pa 75/16 – Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrok z dnia 2016-12-22)

Adnotacja „może chodzić” a podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego

Zdarza się, że osoby wybierające się w podróż w czasie zwolnienia wskazują, że skoro w zwolnieniu lekarskim nie mają wskazanego zalecenia leżenia w łóżku czy zakazu wychodzenia z domu, to wyjazd zagraniczny nie jest sprzeczny z celem zwolnienia lekarskiego. Wskazać jednak należy, że orzecznictwo sądowe, stoi jednak na nieco odmiennym stanowisku. Już w latach osiemdziesiątych Sąd Najwyższy wskazał na przykład, że wzięcie udziału w wycieczce zagranicznej przez członka spółdzielni pracy w czasie zwolnienia lekarskiego z adnotacją „może chodzić” stanowi nadużycie zwolnienia, jeśli lekarz nie zalecił wyjazdu w celu poprawy stanu zdrowia. ( Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 czerwca 1985 r. I PR 37/85)

Różnorodność przypadków

Negatywnie ocenić należy zachowanie pracownika polegające na wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego w celach niezgodnych z jego przeznaczeniem. Wykorzystanie zwolnienia lekarskiego w celach planowanego z wyprzedzeniem wyjazdu turystycznego, zwłaszcza wobec nieuzyskania urlopu wypoczynkowego, może wzbudzić podejrzenia pracodawcy, co do uczciwości pracownika.Oczywiście warto jednak pamiętać o tym, że każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie, nie zawsze bowiem musi być tak, że podróż zagraniczna w czasie zwolnienia lekarskiego będzie stanowiła ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych.